Choroby zbóż ozimych – najczęstsze problemy i ich rozpoznawanie

Wyprodukowanie dobrej jakości plonu staje się coraz trudniejsze. Od wielu lat w Polsce jest stosunkowo ciepło, a temperatury zimą tylko od czasu do czasu spadają poniżej zera. Zmiany klimatyczne powodują, że zboża ozime są narażone na ataki patogenów. Sprawdź, które choroby roślin rolniczych są najczęściej diagnozowane w rodzimych uprawach i jak je rozpoznać.

Septorioza paskowana liści

Jak sama nazwa wskazuje, objawy septoriozy są widoczne przede wszystkim na liściach. Na początku można dostrzec małe brunatnoszare plamy o podłużnym kształcie, które po czasie zaczynają się ze sobą łączyć i zajmują całą powierzchnię liści. Po czasie żółkną i obumierają. Choroba rozwija się w czasie okresu wegetacji, zwłaszcza przy dużej wilgotności powietrza i wysokiej temperaturze. Septorioza może spowodować straty w uprawie pszenicy na poziomie 30%.

Łamliwość podstawy źdźbła

Typowym objawem choroby są brunatne plamy z jasnym środkiem, które z czasem zajmują cały obwód źdźbła, prowadząc do uszkodzenia tkanek przewodzących. Wskutek tego transport wody i składników pokarmowych jest bardzo utrudniony. Porażone podstawy źdźbła są mocno splątane (pojedynczo lub gniazdowo). Pierwsze objawy choroby można dostrzec jesienią, kiedy temperatura oscyluje w granicach od 2 do 10 stopni Celsjusza, a wilgotność powietrza utrzymuje się na bardzo wysokim poziomie. Wiosną pojawiają się brązowawe plamy z obwódką, a wewnątrz źdźbła rozwija się grzybnia.

Mączniak prawdziwy zbóż i traw

Choroba rozwija się na liściach, źdźbłach i kłosach, pod postacią białego lub szarobiałego nalotu złożonego z grzybni oraz zarodników grzyba. Straty w plonach mogą dochodzić nawet do 20%. Wraz z rozwojem choroby nalot staje się brunatnoszary, a następnie brunatny. Wskutek rozrostu grzybni dochodzi do ograniczenia procesu fotosyntezy i zwiększonego parowania wody.

Fuzarioza źdźbeł i kłosów

Pierwszymi objawami fuzariozy są blaknięcie kłosów i pokrycie powierzchni nalotem o białym zabarwieniu. W późniejszych stadiach na roślinie pojawiają się różowe lub czerwone plamy. Choroba rozwija się w okresie kwitnienia zbóż, przy wysokiej wilgotności powietrza i wysokich temperaturach. Ze względu na swoją toksyczność powoduje straty plonów i stanowi bezpośrednie zagrożenie dla zwierząt i ludzi.

Rdza brunatna

Choroba może pojawiać się w każdym stadium rozwojowym roślin. Czynnikami sprzyjającymi są wysokie temperatury i wysoka wilgotność powietrza. Skutki rdzy brunatnej są bardzo dotkliwe – przy silnym porażeniu może doprowadzić do zmniejszenia plonów nawet o 50%. U chorych roślin występują owalne skupiska zarodników o charakterystycznej rdzawej barwie. W miarę dojrzewania ciemnieją wraz z pokrywającą je skórką.